The World Is Not Enough (1999)
Net na de opening van Tomorrow Never Dies vloog Barbara Broccoli naar Miami alwaar ze in het vliegtuig een aflevering zag van het programma “ABC Nightline”. Hierin ging het over de olie-industrie in de Kaspische zee, over hoe moeilijk het was om daar olie te vervoeren vanwege de politieke instabiele landen er omheen. Ze kreeg ineens een ingeving. Wat als iemand het olienetwerk saboteerde om er zelf beter van te worden?
Met dit uitgangspunt werd het schrijversduo Neal Purvis en Robert Wade aangetrokken om het verhaal te schrijven voor Brosnan’s derde Bondavontuur. De titel van de film kwam uit Ian Fleming’s boek On Her Majesty’s Secret Service waarin Bond op bezoek gaat bij de College of Arms, een instituut dat stambomen onderzoekt. Hij wil daar meer te weten komen over Blofeld maar een overijverige medewerker zoekt eerst zijn eigen familiewapen op. Onder het wapen staat de Latijnse tekst “Orbis non sufficit”, naar het Engels vertaald: The World Is Not Enough.
Michael Apted mocht dit keer in de regiestoel gaan zitten. De makers wilden met The World Is Not Enough weer terug naar de oudere Bondfilms waarin het thrillerelement de boventoon voert en er meer aandacht is voor de karakters. Apted was hiervoor uitermate geschikt aangezien films als “Agatha” (1979), “Gorilla’s in the Mist” (1988) en “Nell” (1994) van zijn hand zijn.
Bondveteraan Vic Armstrong verzorgde de second unit opnames. Armstrong heeft als stuntman veel werk voor Bond verricht en was onder andere één van de ninja’s die naar beneden suist tijdens de inval in vulkaan in You Only Live Twice.
De Schot Robert Carlyle is een divers acteur en kan zowel een psychopaat (Begbie in Trainspotting) als een gevoelig personage (Gaz in The Full Monty) neerzetten en was daarom uitermate geschikt om de rol van Bond-baddy Renard te spelen. De mooie Franse actrice Sophie Marceau werd gecontracteerd om Elektra King te spelen. Zij was toen vooral bekend uit de film “Braveheart” van Mel Gibson. Denise Richards kreeg de rol van Bondgril (of moeten we zeggen Bond-bimbo) Dr. Christmas Jones. Richards was destijds een heus sekssymbool. Wie herinnert zich immers “Wild Things” uit 1998 niet!
Pierce Brosnan gaf weer acte de présence als geheim agent 007. Dame Judi Dench had dit keer een vrij grote rol als M. Had ze bij de eerdere twee films respectievelijk 3 en 5 opnamedagen, nu waren het er maarliefst 14. Miss Moneypenny werd weer gespeeld door Samantha Bond en Robbie Coltrane mocht voor een tweede keer terugkeren als Valentine Zukovsky, het karakter uit Goldeneye. Vanwege gezondheidsperikelen wist Desmond Llewelyn (Q) nog niet zeker of hij bij de opnames van het 23e Bondavontuur aanwezig kon zijn waardoor men voor de zekerheid het karakter R bedacht heeft. Hiervoor werd niemand minder dan John Cleese aangetrokken. Gelukkig kon Desmond zelf ook nog van de partij zijn.
Kort na het uitkomen van The World Is Not Enough overleed Desmond Llewelyn helaas bij een auto-ongeluk. De geliefde acteur was al vanaf 1963 in From Russia With Love te zien als Q en ondanks zijn korte screentijd altijd mateloos populair bij het publiek. In totaal heeft Desmond Llewelyn in 17 Bondfilms de rol van kwartiermeester Q gepeeld, waarmee hij de acteur is die het vaakst in de spionnenreeks te zien is geweest.
Met een budget van ongeveer 130 miljoen dollar begon men op 11 januari 1999 met het filmen van The World Is Not Enough op de E-stage van de Pinewood Studio’s. Bekend terrein zou je denken maar het was toch wel bijzonder aangezien men er sinds The Living Daylights uit 1987 niet meer geweest was. Na een 12-jarige absentie kon de crew van Bond dus eindelijk weer eens voet zetten in de vertrouwde “Albert R Broccoli 007 Stage”.
De Paddock Tank in Pinewood is de plek waar de kaviaarfabriek in de Kaspische zee gebouwd is. Productieontwerper Peter Lamont ontwierp een set met immense afmetingen. Specificaties: 122 m lang, 91,4 m breed en 18,3 m hoog. Producent Michael G. Wilson had ooit in een documentaire een helikopter gezien met onderop een soort zaag dat gebruikt werd om in onherbergzame gebieden bomen te kunnen snoeien en dit leek hem perfect voor een spannende scène in een Bondfilm. Op de set werd een 91 meter hoge hijskraan neergezet om een helikopter aan op te hangen, inclusief werkende zagen. De rotorbladen zijn later digitaal toegevoegd. De gimmick zorgt voor enkele leuke momenten waaronder het ogenblik dat Bond’s auto in tweeën wordt gezaagd.
Voor de eerste paar minuten van de film werden er opnames gemaakt in de Spaanse stad Bilbao bij het Guggenheim Museum. De achtervolging met de Parahawks is in de Franse wintersportplaats Chamonix gefilmd, aan de voet van de Mont Blanc.
Het echte werk begon echter pas in de Engelse hoofdstad Londen waar men zo’n 6 weken aan het filmen is geweest op en rond de rivier de Theems voor de pre-titlesequentie. Stuntcoördinator Simon Crane spotte een jetboot die hem perfect leek als de inmiddels wereldberoemde Q-Boat. Deze wedstrijdboot heeft een maximum snelheid van 130 km/u, waarbij 10 cm water al genoeg is om in te kunnen varen. De spectaculaire achtervolgingsscène begint overigens bij het daadwerkelijke MI6 hoofdkantoor.
De barrel-roll waarin de Q-Boat een kurkentrekker maakt is één van de gevaarlijkste stunts uit de filmhistorie en gek genoeg eerst op het droge land getest. Een val op een stapel lege dozen is namelijk minder pijnlijk dan op het water. De stunt is uitgevoerd door Gary Powell, de man die later van Casino Royale t/m Skyfall de stuntcoördinator zou worden. De halsbrekende toer stond er in één keer op en is met zes camera’s tegelijk gefilmd. Om de draai te vergemakkelijken werden er op de boot twee stuwmotoren geplaatst, gevuld met stikstof voor de druk. Eén omhoog en één omlaag gericht.
Een deel van de film speelt zich af in Turkije maar de main unit kon hier niet naartoe vanwege veiligheidsrisico’s. Het hoofd van de PKK Abdullah Öcalan stond toen namelijk terecht en men vreesde voor aanslagen. Voor de benodigde shots is toen een kleine crew afgereisd die onder de verzonnen filmtitel “Destiny” opnames maakten.
David Arnold schreef wederom de score van de film en was ook verantwoordelijk voor de titelsong, ingezongen door de alternatieve rockband Garbage. De track ligt jammer genoeg niet lekker in het gehoor en kon in de hitlijsten geen hoge notering verwezenlijken.
The World Is Not Enough kent een vliegende start. Dan heb ik het niet alleen over de magistrale kurkentrekker-stunt met de Q-Boat. Ook de rest van de pre-titlesequentie mag bij de betere uit de reeks worden geschaard. De film kan echter het niveau de eerste drie kwartier niet vasthouden. Daarnaast komen de persoonlijke scènes met Brosnan ook niet helemaal goed uit de verf. Dat ligt aan de man zelf, maar ook aan het script. Het komt gewoon wat geforceerd over. Bondslechterik Renard zal helaas ook niet in de galerij der groten belanden, maar dit komt ook door de twist halverwege de film. Resumerend gezien is The World Is Not Enough een vermakelijke Bondfilm, maar de film kan niet boven het gemiddelde uitkomen.
The World Is Not Enough ging in 1999 op 8 november in première en bracht wereldwijd $352 miljoen op, waarmee James Bond ook in de jaren ’90 bewees nog steeds populair te zijn bij het bioscoop publiek.
The World is Not Enough © 1999 Danjaq LLC. & Metro-Goldwyn-Mayer (MGM).