From Russia With Love (1963)

Na het enorme succes van Dr. No werd er gelijk begonnen met de voorbereidingen van de nieuwe Bondfilm. President John F. Kennedy had in een interview verteld dat in zijn boeken toptien het James Bondboek From Russia With Love stond, wat de producenten er toe leidde dit boek als 2e te verfilmen. Het budget voor deze film was flink opgeschroefd naar $2,2 miljoen, terwijl Dr. No nog gemaakt was voor $1 miljoen dollar. Alleen al voor de scène van het schaakkampioenschap trokken de producenten 60.000 pond uit. Dit voor een scène waarin James Bond niet eens te zien was. Het geeft wel aan dat producenten Cubby Broccoli en Harry Saltzman het volste vertrouwen hadden in hun held.

De eerste stap was om het boek te vertalen naar film. In het boek waren de Russen de slechteriken, maar Broccoli en Saltzman concludeerden heel slim dat dit te politiek gevoelig lag voor een film die wereldwijd mensen moest vermaken. SPECTRE werd in het leven geroepen als organisatie die het Bond en Hare Majesteit moeilijk moesten maken. Het codeerapparaat Spektor werd Lektor, maar verder bleef de spil van het boek, namelijk het verkrijgen van het geheime decodeerapparaat, in tact.

Rosa Klebb, die in het boek duidelijk lesbisch was, wordt qua haar geaardheid in de film nogal afgezwakt, en er wordt alleen maar licht gehint naar haar seksuele voorkeur. Ook wordt Bond in de film niet door de giftige schoen van Klebb geraakt, terwijl hij in het boek enkele maanden moet herstellen van het gif. De grootste verandering ten opzichte van het boek is dus eigenlijk alleen maar het feit dat de slechteriken niet voor moedertje Rusland werkten, maar voor de misdaadorganisatie SPECTRE onder leiding van Ernst Stravo Blofeld.

Terence Young wordt weer aangesteld als regisseur. Voor de rol van Tatiana Romanova werd eerst gedacht aan Pia Lindstrom, de dochter van Ingrid Bergman, maar uiteindelijk won Daniela Bianchi, een voormalig miss Italië. Haar stem wordt in de film gedubd door Barbara Jefford, iets wat in die tijd wel vaker voorkwam. Eunice Gayson speelt voor de 2e en laatste keer Sylvia Trench. De running gag dat ze iedere keer door Bond teleurgesteld moet worden, werd niet voortgezet in de navolgende Bondfilms. Leuk weetje is dat haar dochter een klein rolletje heeft in Goldeneye.

Kerim Bey, het hoofd van de geheime dienst in Turkije, wordt gespeeld door Pedro Armendáriz. Regisseur John Ford wist dat Armendáriz ziek was (hij leed aan een ongeneeslijke vorm van kanker) en had hem daarom aan Terence Young aanbevolen, zodat hij nog genoeg kon verdienen om zijn vrouw in de toekomst te voorzien van voldoende geld. Zijn gezondheid werd per week slechter. Young paste het draaischema zo aan de alle scènes met Pedro als eerste werden opgenomen. Aan het einde van de opnames was Pedro zo zwak dat er zelfs een stand-in werd ingeschakeld voor de scènes die op afstand werd opgenomen. Kort nadat alle opnames waren afgerond pleegde Armendáriz op 18 juli zelfmoord, omdat hij zelf wilde bepalen hoe hij overleed en niet wilde wachten totdat hij aan zijn ziekte zou overlijden. Kerim Bey is een van de meest geliefde karakters uit de Bondhistorie. Zijn zoon zou een rolletje krijgen als president in Licence to kill.

Rosa Klebb en Red Grant zijn één van de meest memorabele Bondslechteriken, gespeeld door Lotte Lenya (geboren in Wenen) en Robert Shaw. Shaw was net begonnen met zijn acteurscarrière, en voor zijn rol nam hij een bodybuilding cursus en lessen in Turks worstelen om zo beter over te komen als huurmoordenaar Grant. Bernard Lee en Lois Maxwell keren weer terug als M en Moneypenny. Het is Desmond Llewelyn eerste optreden als Q. Hij kreeg van Young de opdracht te doen alsof hij Bond niet mocht, omdat hij altijd achteloos omging met zijn apparaten, iets want Desmond in eerste instantie niet in gedachte had toen hij de rol aannam, maar dit bleek een geniale zet te zijn van Young.

Het is het begin in de Bondhistorie van de klassieke Bondgadget. Ditmaal is dat het beroemde attaché koffertje (busje talkpoeder waarin traangas zit dat ontploft bij een verkeerde opening, 50 gouden munten, een verborgen mes en ten slotte een AR7 geweer met infraroodvizier). Dit is nog een zeer geloofwaardige gadget. In de latere films zouden de gadgets steeds extravaganter worden, met als dieptepunt toch wel de onzichtbare Aston Martin uit Die another day. Dit is ook de eerste film waarin de pre-titlesequentie geïntroduceerd word. Bond wordt hierin achternagezeten door Robert Grant en uiteindelijk vermoord. Dan blijkt echter dat het een stand-in was voor Bond en dat dit een oefening was voor Grant. Deze scène is opgenomen in de tuinen van de Pinewood Studios. Er ontstond enige verwarring toen het masker van de SPECTRE agent er af werd gehaald en dus blijkt dat dit niet Bond is, omdat de acteur te veel leek op Sean Connery. De scène is herschoten met een acteur met een snor om duidelijk te maken dat het hier toch echt ging om een stand-in.

Het filmen begon dus op de Pinewood Studios vanaf 1 april 1963. De memorabele vechtscène in het treincompartiment is hier opgenomen. Young en stuntcoördinator Peter Perkins choreografeerde de vechtscène, die zeker voor die tijd zeer ruw en geloofwaardig was. Het is ook aan editor Peter Hunt te danken dat deze scène er zo flitsend uitziet. De rioolscène met de vele ratten is ook grotendeels op Pinewood opgenomen. Het gevecht tussen de twee zigeunermeisjes (de catfight) is gedaan door Martine Bewsick en voormalig miss Israël Aliza Gur. Het gevecht is opgenomen op de backlot van Pinewood, dit tot grote teleurstelling van de meisjes die maar al te graag naar Turkije hadden willen afreizen. Voor het gevecht hebben ze 3 weken geoefend op Pinewood. Het leverde voor Peter Hunt nog een behoorlijke moeilijke taak op om dit gevecht door de keuring heen te laten komen.

Op 20 april vertrok de gehele crew naar Istanboel. Hier was zo’n massale belangstelling van het publiek dat regisseur Terence Young het op een gegeven moment zo zat werd, dat hij een stuntman vroeg om aan de andere kant van de straat net te doen alsof hij van een balkon dreigde te vallen om zo de aandacht af te leiden, en Young dus op deze manier rustig zijn opnames af kon ronden. De scène waarin Bond wegrent voor een helikopter is opgenomen in Schotland, waar ook de opnames plaatsvonden van de speedbootachtervolging, dit omdat de opnames in Griekenland niet door konden gaan vanwege het slechte weer en de slechte conditie van de speedboten aldaar. Ook zijn er een aantal scènes geschoten in Venetië, maar daar waren geen hoofdacteurs aanwezig (die deden hun insertshots gewoon op Pinewood). Het filmen werd beëindigd op augustus 1963.Ian Flemming overleed enkele maanden nadat de opnames klaar waren.

Peter Hunt werkte bij het monteren van de film nauw samen met regisseur Terence Young, en schoot, waar nodig, additioneel materiaal om extra spanning te creëren bij de pre-titlesequentie. De benen van Daniela Bianchi werden niet goed genoeg bevonden dus die scènes werden getrimd en bijvoorbeeld de scène waarbij Bond en Bey door de periscoop kijken en Tatiana’s benen zien in de Russische ambassade, is er gebruik gemaakt van een model.

John Barry verzorgde wederom de score, en schreef ook alternatieve Bondtheme die ook gebruikt werd in Thunderball, Diamonds are forever en Moonraker. De titelsequentie werd ontworpen door Robert Brownjohn. Hierin projecteerde men beelden en teksten op een buikdanseres. De ontwerper kwam op dit idee omdat diens vrouw een keer per ongeluk door de projectie van een dia-apparaat liep. Dit kenmerk van dansende halfnaakte vrouwen wordt later een kenmerk van de titelsequenties van Bondfilms. Ken Adam was voor deze film niet beschikbaar en dus werd Syd Cain aangesteld als setontwerper.

Dr. No en From Russia with love zijn één van de meest trouwe boekadaptaties. Hierna worden de films steeds fantasierijker en lenen slechts delen van de boeken of soms alleen nog maar de titels. De film leidt enkele vaste Bondelementen in zoals de beroemde pre-titlesequentie en de titelsequentie met dansende schaars geklede vrouwen. Dit is een van de meest geloofwaardige Bondfilms geworden die ondanks zijn leeftijd sterk boven het gemiddelde uitkomt. From Russia with love ging op 10 oktober 1963 in première in Groot-Brittannië. De film was een nog groter succes dan Dr. No en bracht wereldwijd $78,9 miljoen dollar op. Hiermee was het succes van de James Bondfilms verzegeld.

From Russia With Love © 1963 Danjaq S.A. & United Artists Corporation.