For Your Eyes Only

For Your Eyes Only (1981)

Moonraker was tot dan toe de succesvolste film uit de reeks, maar inhoudelijk gezien was Bond verworden tot een cartooneske figuur die zich alleen maar leek te redden door de uitvindingen van Q. Dit realiseerde de producenten zich gelukkig ook en er werd besloten om de volgende film een realistische thriller te laten worden.

Roger Moore had zijn oorspronkelijke contract uitgediend en het spel was nu begonnen om voor iedere film een zo gunstig mogelijk contract af te dingen. Cubby Broccoli wilde Roger graag terug als de geheim agent, maar voor de zekerheid werd er gekeken naar een eventuele vervanger voor Moore. Michael Billington, de acteur die het liefje speelde van Anya Amasova in The Spy Who Loved Me, werd overwogen. Uiteindelijk werd het toch Roger Moore die in de huid van geheim agent 007 mocht kruipen.

Steven Spielberg wilde heel graag een Bondfilm regisseren, maar Cubby Broccoli vond hem nog te onervaren en wees hem af. Broccoli besloot dat het tijd werd om John Glen de regie te laten doen voor het 12e Bondavontuur. Glen is begonnen als editor en mocht onder andere voor On Her Majesty’s Secret Service zijn kunsten vertonen. Gaandeweg kreeg hij meer verantwoordelijkheden en zo filmde hij de openingsscène van The Spy Who Loved Me waarin de spectaculaire ski/parachutesprong te zien is. Voor Moonraker filmde hij de stunt waarbij Bond zonder parachute uit het vliegtuig wordt geduwd. John Glen heeft uiteindelijk vijf James Bond films geregisseerd. Een unicum in de Bondhistorie.

De titel van de film is afkomstig van het gelijknamige boek For Your Eyes Only uit 1960, waarin een vijftal verhalen staan. Voor de film is het kernverhaal uit For Tour Eyes Only gebruikt waarin ene Judy Havelock wraak neemt op de moordenaars van haar ouders. Een groot deel van het verhaal Risico, waarin Bond een drugskartel moet zien uit te schakelen en af moet zien te rekenen met dubbelspion Kristatos, is ook gebruikt. Het stukje waarin Bond en zijn geliefde geboeid door een koraalrif worden getrokken is uit het boek Live and Let Die overgenomen. Het script is geschreven door Richard Maibaum en uitvoerend producent Michael G. Wilson.

Bernard Lee, de acteur die al sinds het begin de rol van M vertolkt, was tijdens de opnames al terminaal ziek en kon dus helaas niet in deze film spelen. Zijn rol wordt nu in feite verdeeld over de minister van defensie en de stafchef Bill Tanner. Bernard Lee overleed op 16 januari 1981. Zijn bijdrage aan de Bondfilms is van grote waarde geweest. Miss Moneypenny wordt weer als vanouds gespeeld door Lois Maxwell en Desmond Llewelyn neemt de rol van Q weer op zich. Julian Glover speelt Kristatos en Topol speelt de charismatische Columbo (ook een karakter uit Risico).

De mooie, en vooral jonge, Carole Bouquet is de Bondgirl Melina Havelock. De makers schrokken zich rot toen ze vertelde dat ze vanwege een probleem, wat te maken had met haar voorhoofdsholte, niet onder water kon zwemmen. Dit werd opgelost door de benodigde scènes met grote ventilatoren (om hun haren te laten wapperen) op te nemen en later in slow motion af te laten spelen. De luchtbelletjes zijn tijdens de postproductie toegevoegd. Cassandra Harris speelt gravin Lisl von Schlaf. Haar echtgenoot nam met plezier een kijkje op de set en was niemand minder dan Pierce Brosnan.

Opnames van de film begonnen in september 1980 met een budget van $28 miljoen dollar. Er werd onder andere geschoten in Londen in de Beckton Gasworks, een verlaten fabriek waar de openingsscène werd gefilmd. Hierin is de terugkeer te zien van Blofeld, hoewel dit nergens word gezegd. Kevin McClory, de medeproducent van Thunderball, had namelijk afgedwongen dat Blofeld als karakter niet meer vertoond mocht worden. Al het binnenwerk werd weer gefilmd in de Pinewood Studio’s en de onderwater opnames vonden plaats op de Bahamas. De spannende eindscène werd opgenomen in het Meteoren gebergte in Griekenland, in het Agia Triada klooster.

De stuntcoördinator van For Your Eyes Only was Bob Simmons, een oude bekende. De vele achtervolgingen zijn grotendeels door het stuntteam van Rémy Juliene verzorgd, zoals de actiescène met de Citröen 2 CV, het beroemde gele eendje. De val van 50 meter op het einde is gedaan door oudgediende Rick Sylvester. Deze waaghals had zich eerder al onsterfelijk gemaakt door de beroemde ski-jump uit te voeren vanaf de Asgard berg in Canada in de pre-titlesequentie van The Spy Who Loved Me. Willy Bogner was verantwoordelijk voor de actiescènes in de bergen, opgenomen in en rond Cortina d’Ampezzo in Noord-Italië. Bogner is degene die zijn leven op het spel zette bij het filmen van de stunt op de bobsleebaan waarbij James Bond op ski’s geacht wordt een bobslee te achtervolgen (nota bene op de baan zelf) en Bond wordt weer achtervolgd door twee schurken op een motor. Dit is bewerkstelligd door Bogner, die de stunt zelf uitvoerde, met een touw vast te maken aan de bobslee zodat hij dezelfde snelheid kon aanhouden.

Peter Lamont verving Ken Adam als productie ontwerper en Bill Conti schreef de score van de film. Sheena Easton zong de titelsong en scoorde daarmee een wereldwijde hit. Zij is de enige zangeres in de reeks die ook daadwerkelijk te zien is in de titelsequentie. Het nummer kreeg een Oscar nominatie.

John Glen maakt een sterk regiedebuut en levert een film af vol actie en spanning, met enkele geweldige stunts. De hele eindsequentie is één van de spannendste uit de serie. De scène waarin James Bond afrekent met slechterik Locque door hem met zijn auto het ravijn in te trappen is één van de hoogtepunten uit de film. Het typeert namelijk een Bond die meedogenloos is en zo hoort het ook. Het koste John Glen trouwens nog behoorlijk wat overredingskracht deze scène te filmen want Roger Moore vond het namelijk te wreed en had het liefst gezien dat de zwaartekracht de grootste reden was voor het feit dat de auto in het ravijn stortte.

De MacGuffin van de film, het codeerapparaat de ATAC, is echter niet erg goed uitgewerkt. Dit geldt tevens voor Kristatos, de schurk van het verhaal. Hij is simpelweg niet dreigend genoeg en dat is toch jammer in een James Bond film.

De terugkeer naar de essentie van Bond omdat zijn voorganger te ver doorschoot, is in totaal drie keer voorgekomen. De eerste keer na You Only Live Twice, dat werd opgevolgd door On Her Majesty’s Secret Service. De tweede keer was het dus For Your Eyes Only na Moonraker en de laatste keer was het Casino Royale, de opvolger van het zeer matige Die Another Day. Interessant genoeg zijn deze films ook gelijk de betere uit de reeks. For Your Eyes Only ging op 24 juni 1981 in première in Londen en bracht wereldwijd $195 miljoen dollar op.

For Your Eyes Only © 1981 Danjaq S.A. & United Artists Corporation.